Alles over USB-Stick-Recovery

Een opmerking vooraf: Ik zal het veel hebben over USB Sticks maar Geheugen Kaarten zijn vanuit data recovery oogpunt vrijwel identiek. USB flash drives en memory cards gebruiken dezelfde techniek en dezelfde componenten. Je kunt vrijwel zonder uitzondering 'geheugen kaart' lezen wanneer ik het heb over een USB Stick.

We kennen deze kleine draagbare op NAND flash gebaseerde apparaatjes onder allerlei namen. USB sticks, USB flash drives, USB keys, etc.. Ze zijn handzaam en dus handig om je gegevens altijd mee te brengen, overal waar je gaat een staat. Maar mensen gebruiken ze ook om grote bestanden te delen met anderen of zelfs voor het opslaan van backups.

We dragen ze mee in de broekzak of ze worden achteloos in een tas gemikt, de uitstekende connector is gevoelig voor breuken. In de broekzak en in een tas zijn ze gevoelig voor vuil en vocht en ook daar bestaat risico op het afbreken of verbuigen van de connector, de USB stekker. 

Deze stekker zich vaak gesoldeerd op een flinterdun print plaatje en zelfs als de connector niet breekt kunnen krachten worden doorgegeven naar dit onderdeel, het printed circuit board (PCB). Deze kan hierdoor buigen en erop vast gesoldeerde onderdelen raken makkelijk los. Gevolg: De USB Stick wordt in het geheel niet meer of foutief gedetecteerd.

Net als bij elk opslag medium kunnen bestandssysteem structuren beschadigd raken, of kun je per abuis een bestand verwijderen of een USB Stick formatteren. Voor dit soort gevallen zijn er veel aanbieders die doe-het-zelf oplossingen aanbieden.

Het is wel belangrijk om te weten dat zelfs wanneer dit soort doe-het-zelf gegevens redding software niet het gewenste resultaat oplevert, dat dit niet betekent dat de bestanden niet te redden zijn! Een expert kan nog in staat wijn de bestanden te vinden of bijvoorbeeld corrupte bestanden intact terug te halen.

• Als je een USB Stick per abuis formatteerde or bestanden verwijderde dan weet je de oorzaak. Het symptoom is eenvoudig, je bestanden zijn niet zichtbaar.
• USB Stick 'hangt zich op': Dit is meestal een symptoom van 'degraded' NAND geheugen. Zeg maar zoiets als bad sectors op een harde schijf. In veel gevallen kun je zelfs met doe-het-zelf software niets redden, de software hangt eenvoudigweg. 
• De USB drive wordt niet gedetecteerd in Disk Management: Dit kan van alles zijn, een gebroken connector vanzelfsprekend maar ook minder in het oog springende schade aan de hardware of een kapotte controller.
• Het kan ook zijn dat de USB stick wordt gedetecteerd maar met de verkeerde capaciteit (in Disk Management). Dit is vaak een indicatie dat de controller werkt maar dat deze niet kan communiceren met de NAND chip(s). 
• Nog een reden voor incorrecte capaciteit is corrupte firmware, met name the 'translator'. In dit laatste geval is hardware matig alles in orde, de controller werkt, de NAND chip is bereikbaar, echter de interne boekhouding die bijhoudt welke sector zich waar bevindt in het fysieke NAND geheugen is corrupt.

Dit is vaak geen goed idee! Hoewel filmpjes op bijvoorbeeld YouTube de indruk geven dat dit eenvoudig te doen is, is de werkelijkheid vaak anders. Zelfs iets ogenschijnlijk simpels als het vast solderen van een USB stekker resulteert vaak in een kliederboel: Dikke klodders soldeer zitten overal en het gevaar is groot dat een kortsluiting kritieke componenten opblaast.

Ook is het bijvoorbeeld met het blote oog wel vast te stellen of een stekker is afgebroken, maar veelal is schade slechts waar te nemen en vast te stellen onder en microscoop en middels doormeten. Al met al, als je gegevens waarde hebben, dan beter hier niet aan beginnen!

Als niets werkt dan is er een laatste mogelijkheid en dat is de NAND chip zonder tussen komst van de controller benaderen, we noemen dit process 'chip-off-recovery'. Dit is de meest gecompliceerde en tijdrovende optie die gebruik vereist van dure hardware en software. De hardware-software combinatie moet niet alleen de chip lezen, maar ook alle bewerkingen die normaliter voor rekening van de controller komen, emuleren. 

Het achterhalen van precieze parameters en algoritmes voor een specifieke controller is tijd rovend. Als we de controller niet emuleren dan hebben we slechts een binaire blob zonder kop of staart. De controller is bijvoorbeeld verantwoordelijk voor het 'scrambelen en de-scrambelen' van data, fout correctie, het correct arrangeren van data blokken, bijhouden van buiten gebruik gestelde blocks, etc..

 Je bent altijd welkom me een mailtje te sturen en me uit te leggen wat er aan de hand is. Het is wrang dat hoewel sommige mensen graag hun gegevens van een kapotte USB Stick terug zouden hebben, dat prijzen van commerciële labs dit onmogelijk maken.

Als ik op basis van een probleem beschrijving denk te kunnen helpen kan ik een adres geven waarnaar je de USB Stick (of geheugenkaart) kunt opsturen. Een paar zaken vooraf:

• Als ik de bestanden kan terughalen stel ik die per download aan je beschikbaar.
• Ik stuur de USB Stick of de geheugenkaart niet retour tenzij ik de bestanden niet kan redden en je het mogelijk elders wilt proberen. 
• De NAND chips van de Stick or geheugenkaart die ik niet terugstuur vernietig ik (dus de componenten die je gegevens bevatten).
• Ik behandel je data vertrouwelijk! Als je me niet op mijn woord wilt geloven, stuur dan je USB Stick of memory card niet op.
• Ik vraag een kostendekkende vergoeding.